วันอาทิตย์ที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565

ประเพณีวัฒนธรรม

การแข่งโพน



ช่วงเวลา

        ปลายเดือนสิบ ก่อนประเพณีชักพระ


ความสำคัญ 

        วัดต่าง ๆ เตรียมทำบุษบก หุ้มโพน และเริ่มการคุมโพนเพื่อเป็นการประกาศให้ชาวบ้านรู้ว่า ทางวัดจะจัดให้มีการชักพระ ต่อมามีการโต้เถียงเกี่ยวกับเสียงโพน จึงคิดเล่นสนุกสนานมากขึ้น มีการท้าพนันกันบ้างว่า ผู้ตีโพนคนใดเรี่ยวแรงดีที่สุด ลีลาท่าทางการตีดีที่สุด โพนวัดใดเสียงดังมากที่สุด จึงมีการแข่งขันตีโพนกันขึ้น ในระยะ แรก ๆ เข้าใจว่า คงตีแข่งขันภายในวัดและค่อยขยายออกมาภายนอกวัด เพิ่มจำนวนโพนขึ้น จัดประเภทและมีกติกามากขึ้น การคิดเล่นสนุกสนานเหล่านี้ ทำให้มีการแข่งโพนกันอย่างกว้างขวางในระยะหลัง และกลายเป็นประเพณีท้องถิ่นที่สืบต่อกันมา ปัจจุบันการแข่งโพนเป็น กิจกรรมการละเล่นที่สำคัญของจังหวัดพัทลุง


พิธีกรรม 

        การแข่งโพนแบ่งได้เป็น ๒ อย่าง คือ 

        ๑. แข่งมือ ตัดสินให้ผู้ตีที่มีกำลังมือดีกว่าเป็นฝ่ายชนะ โดยให้ตีจนผู้ใดอ่อนล้าก่อนเป็นฝ่ายแพ้ ปัจจุบันไม่นิยมเพราะทำให้เสียเวลามาก 

        ๒. แข่งเสียง ตัดสินให้โพนที่มีเสียงดังกว่าเป็นฝ่ายชนะ การแข่งขันจะเป็นแบบพบกันหมดหรือแพ้คัดออกก็ได้ จับสลากแข่งขันเป็นคู่ ๆ ใช้ผู้ตีฝ่ายละ ๑ คน กรรมการ ๓ - ๕ คน ตัดสินให้คะแนน โดยอยู่ห่างจากสถานที่ตีไม่น้อยกว่า ๑๕๐ เมตร ณ สถานที่ตี กรรมการควบคุมการตีและคุมเวลา เรียกคู่โพนเข้าประจำที่ ลองตีก่อนฝ่ายละประมาณ ๓๐ วินาที เพื่อดูว่าโพนฝ่ายใดมีเสียงทุ้ม และโพนฝ่ายใดมีเสียงแหลม จากนั้นเริ่มให้ทั้งคู่ตีพร้อมกันภายในเวลาที่กำหนด ซึ่งโดยมากจะใช้เวลา ๑๐ - ๑๕ นาที ขณะที่โพนกำลังตีแข่งขันอยู่นั้น กรรมการฟังเสียงทั้งหมดจะตั้งใจฟังเสียงโพนแล้วตัดสินให้โพนที่มีเสียงดัง กว่าเป็นฝ่ายชนะ โดยถือเอาเสียงข้างมากของกรรมการเป็นเกณฑ์ในการตัดสิน


สาระ 

        การแข่งขันโพน นอกจากจะแสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวพันกับพิธีการทางศาสนาบางประการแล้ว กิจกรรมการละเล่นชนิดนี้ยังช่วยให้มองเห็นการแสวงหาความสุข ความบันเทิงใจ อีกทั้งยังเป็นสื่อในการประสานความสัมพันธ์ทางสังคม ทำให้ชาวบ้านมีโอกาสพบปะสัมพันธ์กัน เป็นกิจกรรมการละเล่นที่สำคัญนำมาสู่การสร้างสรรค์ ความสามัคคีในชุมชน จึงควรอนุรักษ์ให้ การละเล่นชนิดนี้คงอยู่ตลอดไป

 


อ้างอิง : https://www.youtube.com/watch?v=cwcj8InPheY


9 ความคิดเห็น:

  1. เป็นข้อมูลที่น่าสนใจมากกกกก มีรูปภาพประกอบ และยังเป็นกิจกรรมที่บันเทิงในกับผู้คนที่ดูและคนที่เล่นเอง

    ตอบลบ
  2. ข้อมูลน่าสนใจ อ่านแล้วรู้สึกบันเทิงไปด้วยเลย

    ตอบลบ
  3. มีประโยชน์มากเลย มีทั้งภาพประกอบและมีวิดีโอ ทำให้เข้าใจในเนื้อหามากขึ้นอีกด้วยค่ะ ขอบคุณค่ะ

    ตอบลบ
  4. ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆ ทำให้ได้รู้จักประเพณี อ่านแล้วแล้วเข้าใจได้ง่าย มีวิดีโอ และถาพประกอบช

    ตอบลบ
  5. เป็นข้อมูลที่ไม่เคยรู้มาก่อนพอเปิดดูเว็บนี้ถือว่าเป็นความรู้ใหม่ให้กับตัวเอง มีประโยชน์เป็นอย่างมากเลยทีเดียวคะ

    ตอบลบ
  6. เนื้อหามีประโยชน์มากค่ะ อ่านเข้าใจง่าย มีวีดีโอด้วย ชอบมากๆเลยค่ะ

    ตอบลบ
  7. เนื้อหาดีมีประโยชน์มากค่ะ อ่านเข้าใจง่ายมีวีดีโอประกอบด้วยขอบคุณสำหรับเนื้อหาดีๆ

    ตอบลบ
  8. เนื้อหาน่าสนใจมากๆเลยค่ะ ได้ความรู้เพิ่มเติมเยอะเลย มีทั้งรูปภาพแลพวิดีโอ ขอบคุณข้อมูลดีๆนะคะ

    ตอบลบ

ประเพณีวัฒนธรรม

การแข่งโพน ช่วงเวลา           ปลายเดือนสิบ ก่อนประเพณีชักพระ ความสำคัญ            วัดต่าง ๆ เตรียมทำบุษบก หุ้มโพน และเริ่มการคุมโพนเพื่อเป็น...